Şizofreni tedavi yöntemleri nelerdir?
Şizofreni kronik bir hastalıktır; ilaçlar yardımıyla semptomlar büyük ölçüde ortadan kaldırılsa dahi hastalığın tamamen ortadan kaldırılması mümkün değildir ve ömür boyu tedavi gerektirir. Şizofreni tedavisinde psikoterapi seansları ve ilaç kullanımı esastır. Bu yöntemler tek başlarına yeterli etkiyi göstermez; bu sebeple hastalığın tedavisinde genellikle iki tedavinin birleştirilmesi uygun görülür.
İlaç tedavisinde temel amaç; hastalığın yarattığı semptomların en aza indirgenmesi ve hastanın her anlamda daha rahat bir hayat sürmesini sağlamaktır. Şizofreni tedavisinde en sık reçete edilen ilaç grubu antipsikotik ilaçlardır. Bu ilaçlar beyindeki kimyasallarda meydana gelen bozulmaları düzenleyerek etki gösterir ve düzenli olarak kullanılmaları son derece önemlidir. İlaçlardan tam olarak fayda görülmeye başlanması en az 3-4 haftayı bulabilmektedir. Tedaviye ilk başlandığında ilacın sebep olduğu yan etkiler daha sık görülürken, bu yan etkiler zamanla etkisini kaybeder.
Psikoterapi tedavisi ile amaçlanan ise; hastaların günlük aktivitelerini gerçekleştirebilmelerini, hayatlarına normal seyrinde devam edebilmelerini, stresle başa çıkıp hastalığı yöneterek toplum içinde tekrar varlık gösterebilmelerini sağlamaktır.
Bu tedavilerden fayda sağlayamayan ya da kendine ve çevresine zarar verme ihtimali olan hastalar ise hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidir. Bununla birlikte katatonik, tedaviye karşı direnç gösteren ve aciliyeti olan bazı hastalarda son çare olarak EKT yani şok tedavisi de uygulanabilmektedir.
Paranoid bozukluk nedir?
Paranoid bozukluk veya paranoid kişilik bozukluğu, hastalığa sahip kişinin çeşitli sanrılara kapıldığı ciddi bir psikolojik bir hastalıktır. Bu hastalıkta birey, diğer insanlara karşı nedensiz yere devamlı bir şekilde duyduğu şüpheci ve güvensiz bir yaklaşıma sahiptir. Sürekli devam eden şüphe ve güven eksikliği durumu genellikle ilk olarak erken çocukluk veya ergenlik döneminde başlar.
Paranoya bu bozukluğun en karakteristik özelliğidir. Paranoid bozukluğa sahip kişi, devamlı olarak duyduğu şüphe ve aşırı güven eksikliği nedeniyle çevresindeki insanların kendisini küçümseyeceği, kendisinden faydalanacağı ya da kendisine zarar vereceği gibi düşünceleri saplantı haline getirebilir. Bu sebeple kişi sürekli olarak çevresinden gelecek olan tehlikelere karşı tetikte ve dikkatlidir.
Paranoyak düşüncelerin kuşattığı birey, gerek sosyal ortamda gerekse aile ortamında kimseyle sağlıklı bir iletişim kuramaz ve ilişkileri bozulur. Bu hastalık kişinin sürekli huzursuz bir şekilde yaşamasına ve sosyal ilişkilerinin aksamasına neden olduğu için muhakkak tedavi edilmeli ve kişinin yaşam kalitesi yükseltilmelidir.
Paranoid bozukluk nedenleri nelerdir?
Paranoid bozukluğun nedeni kesin olarak bilinmemektedir. Diğer birçok ruhsal hastalıkta olduğu gibi bu hastalığın ortaya çıkmasında da biyolojik, psikolojik ve çevresel faktörlerin rol oynadığına inanılmaktadır. Özellikle genetik yatkınlık, beyindeki yapısal bozukluklar ve çocukluk döneminde yaşanan fiziksel veya duygusal travma deneyimlerinin paranoid bozukluk gelişimine sebep olduğu düşünülmektedir.
Paranoid bozukluk belirtileri nelerdir?
Paranoid bozukluk birçok farklı şekilde belirti gösterebilir. Bu hastalıktan mustarip kişiler genellikle sahip oldukları asılsız düşünceler, kuşku ve güven problemi sebebiyle insanlarla yakın ilişkiler kuramazlar. Sanrıların esiri olup gerçeklikten koparlar ve şüphe üzerine kurdukları izole bir dünyaya kendilerini hapsederler.
Yaygın olarak görülen paranoid bozukluk belirtileri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Kincilik
- Kıskançlık
- Şüphecilik
- Güvensizlik
- Kavgacı tavırlar
- Nevrotik ruh hali
- Aşırı kontrolcülük
- Sürekli tetikte olma
- Eleştiri kaldıramama
- Her konuda haklı olduğuna inanma
- Eş veya sevgilinin sadakatine dair şüphe
- Normal söylemlerin hakaret veya saldırı olarak algılanması
Paranoid bozukluk tedavi yöntemleri nelerdir?
Paranoid bozukluk tedavi edilebilen bir hastalıktır. Zor olan kısım hastanın durumun farkına varıp bunu kabullenmesi ve tedaviye ikna olmasıdır. Paranoid bozukluk tedavisinde temel yaklaşım psikoterapidir. Terapide hastaların güven, empati ve öz saygılarının artırılması amaçlanır; bunun yanı sıra hastaların iletişimi, sosyal etkileşimi, stres yönetimi gibi becerileri de geliştirilmeye çalışılır.
Paranoid bozukluk tedavisinde genellikle ilaç kullanılmaz fakat kişinin semptomlarının çok şiddetli olduğu ya da hastalığa anksiyete veya depresyonun da eşlik ettiği tablolarda ilaç tedavisi de uygulanabilmektedir.
