Obsesif kompulsif bozukluk (OKB), obsesyon ve/veya kompulsiyonlar ile karakterize ruhsal bir bozukluktur. OKB’si olan kişi çoğunlukla obsesyonlarının anlamsızlığının farkındadır. Obsesyonlar zaman kaybettirici olabilir, kişinin rutin işlerine, mesleki işlevlerine, olağan sosyal aktivitelerine, arkadaş ve aile ilişkilerine önemli ölçüde engel teşkil edebilir.

Obsesyon veya saplantı kendiliğinden bilinç alanına giren, yineleyici, sıkıntı yaratan, kişinin saçma ve yanlış olduğunu bildiği düşünce, dürtü ya da imajlardır. Kompulsiyon (zorlantı) genelde bir obsesyona engel olmak için belli kurallarla yapılan motor veya mental eylemlerdir.

OKB nin görülme sıklığı nedir?

Sık görülen bir hastalıktır: Amerika’da yapılan çalışmalarda Toplumda görülme sıklığı dördüncü olan psikiyatrik hastalık olarak bulunmuştur. Ömür boyu görülme olasılığının %1-2 olduğu düşünülmektedir.

Kadın ve erkek oranı nedir?

Yapılan çalışmalar kadınlarda biraz daha fazla gözlendiğini belirtmektedir. Kadın erkek oranı 1,2 ile 1,8 arasındadır

Hastalığın başlangıç yaşı nedir?

Hastalığın ortalama başlangıç yaşı 21.9 ile 35.5 arasındadır. Hastaların %65’inde başlangıç 25 yaşından öncedir. %15’lik bir gurupta başlangıç yaşı 35’in üstündedir.

En sık görülen hastalık bulguları nelerdir?

En sık görülen durum kontaminasyon obsesyonları (elinin veya vücudunun mikrop pislik kan meni idrar ile kirlendiği düşüncesi) ve bunu izleyen yıkama ve temizleme obsesyonları ve kontamine olunan nesneden kompulsif kaçınmadır. İkinci sıklıkta görülen durum şüphe obsesyonları (Ocağın altını kapattım mı?, Kapıyı kilitledim mi?) ve bunu izleyen kontrol etme kompulsiyonlarıdır (ocağı, elektrik düğmelerini veya kilitleri defalarca kontrol etmek hatta bunun için eve geri dönmek ). Üçüncü sıklıkta görülen durum sadece obsesyonların olduğu kompulsiyonların görülmediği durumdur. Bu obsesyonlar genellikle cinsel ve saldırgan davranışların tekrarlayıcı düşünceleridir. Bunun dışında simetri obsesyonları, dinsel veya cinsel içerikli rahatsızlık ve suçluluk veren obsesyonlar, biriktirme kompulsiyonları da görülebilir.

OKB tedavisi nasıldır?

Tedavisinde kullanılan ilaçlar kadar davranışçı psikoterapide etkilidir. Bu iki tedavinin birlikte kullanılabildiği hastalar tedaviden daha fazla faydalanmaktadır.
Alıntılama: TÜRKİYE’DE SIK KARŞILAŞILAN PSİKİYATRİK HASTALIKLAR Sempozyum Dizisi No:62 •Mart 2008 S:185-192 Reha Bayar ve Mesut Yavuz