Paranoid kişilik bozukluğunun temel özelliği aşırı kuşkuculuk ve güvensizliktir. Bu kişiler başkalarının söz ve davranışlarını kötüye yorar ve kasıtlı olduğunu zannederler. Sürekli kullanılacağı, aldatılacağı ve zarar görecekleri konusunda kuşkuları vardır. Paranoid kişilik bozukluğu olan insanlar alıngan, kıskanç, aşırı gururlu, kinci, suçlayıcı, saldırgan, temkinli, soğuk, katı ve ciddi olabilirler. Ağır stres yükü altında saatler veya günlerle ifade edilen kısa psikotik ataklar geçirebilirler. İnsanlara güvenemedikleri için güvene dayalı ilişkilerde başarısızdırlar. Hukuk, güvenlik ve savunma ile ilgili meslekleri seçmeye eğilimdirler ve bu mesleklerde başarılı olabilirler. Bu kişilik bozukluğunda belli başlı sorunlar kişinin mesleki ve evlilik ve diğer sosyal yaşamında ortaya çıkar. Paranoid kişilik bozukluğu olan kişilerde diğer psikiyatrik problemlerden major depresyon, obsesif kompulsif bozukluk, alkol ve madde bağımlılığı görülme riski fazladır. Diğer kişilik bozukluklarından şizotipal, şizoid, narsistik, çekingen ve sınırda kişilik bozuklukları ile bulunma olasılığı fazladır. Bu kişilik bozukluğu strese bağlı psikotik atakları sırasında kısa psikotik bozukluk tanısını da alabilirler. Tedavisinde hastanın şikayetlerine yönelik ilaç tedavisi uygulanır. Hastanın kişilik özelliklerini farkındalığını arttıran bilişsel psikoterapi faydalı olmaktadır.